تعاونی های روستایی برای مقابله با گرانی باید احیا شود خبرنگاران - خیمه نیوز

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، حجت ورمزکمک، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره علت گرانی اقلام اساسی و میوه گفت: کشاورز، نقدینگی مورد نیاز برای تأمین معیشت خود را ندارد و نیازمند است که محصول خود را زودتر از موعد بفروشد تا بتواند معیشت خانواده خود را تأمین کند در این شرایط یک فردی محصول او را از روی درخت با قیمتی پایین پیش خرید می کند که به سلف خر معروف است این فرد زمانی که محصول رسید و وقتی شرایط بازار مساعد بود، آن را باقیمت بالاتر به بازار عرضه می کند.

وی ادامه داد: این موضوع، باعث می گردد به دلیل نیاز مالی، عمده کشاورز ها به سلف خر وابسته شوند و محصول خود را به قیمت پایین تری بفروشند. محصول کشاورز، گاهی از مکانی که تولید می گردد تا به میدان اصلی میوه برسد نیز چند بار دست به دست می گردد و هر جابجایی به قیمت محصول می افزاید.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به نقش خرده فروش ها در ادامه زنجیره تأمین محصولات کشاورزی، بیان نمود: خرده فروش ها که محصول را به دست خریدار نهایی می رسانند گاهی مستقیماً از میدان میوه خریداری می کنند. گاهی نیز در شهری مانند تهران خرده فروش ها فرصت خرید از حجره های میدان مرکزیرا ندارند و یک واسطه میوه آن ها را تأمین می کند.

قیمت محصول کشاورزی از باغ تا سفره مردم شفاف نیست

وی با انتقاد از عدم شفافیت قیمت در طول زنجیره تأمین محصولات کشاورزی، گفت: در حال حاضر قیمت محصولات در طول زنجیره انتقال از باغ تا سفره مصرف کننده شفاف نبوده و معین نیست محصول با چه قیمتی وارد میدان می گردد، با چه قیمتی به دست خرده فروش می رسد و او با چه قیمتی به دست مصرف کننده نهایی می رساند. چون این اطلاعات ثبت نمی گردد نمی توان از هیچ کسی مطالبه کرد و هر زمان که گرانی در کشور اتفاق می افتد تمامی این اقشار ادعا می کنند که طبق تعرفه مصوب، افزایش قیمت داده اند.

ورمزکمک با بیان اینکه مشکل دلالی در محصولات کشاورزی قدمت بالایی دارد و به زمان اصلاحات ارضی بر می گردد، گفت: در آن زمان شرکت های تعاونی قدرت زیادی نداشتند، اما یه گام از شرایط فعلی جلوتر بود، چون می توانست نقدینگی عضوش را تأمین کند و تسلط سلف خر ها بر کشاورز کمتر بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، بیان نمود: مسئله ای که در زمینه افزایش قیمت محصولات به واسطه دست به دست شدن وجود دارد این است که برای مردم و حاکمیت معین نیست قیمت با چه تغییراتی در زنجیره تأمین روبرو می گردد باید سامانه اطلاعات شفافی با استفاده از ظرفیت های موجود شکل بگیرد و قیمت محصولات از ابتدا تا خاتمه رصد گردد. علاوه بر آن میادین مرکزی میوه باید فاکتوری را در سه نسخه صادر کند تا معین گردد محصول با چه قیمتی به میدان میوه آمد و با چه قیمتی از آن خارج شد این اطلاعات نیز باید در سامانه اضافه گردد در این صورت قیمت ها قابل رصد است و می توان مصادیق گران فروشی را شناسایی کرد.

وی با اشاره به مشکل دیگر مبارزه با افزایش قیمت به واسطه دلالی، گفت: یکی از مسائل این است که کشاورزان متشکل نیستند و میدان دار نمی تواند یکباره با صد کشاورز مرتبط باشد. اگر ما بخواهیم کشاورز را مستقیماً به میدان مرکزی میوه متصل کنیم، هزینه مبادله برای میدان دار افزایش می یابد، چون نمی تواند مستقیماً با تعداد بالای کشاورزان تعامل کند. در طرف مقابل غیر از میدان دارانی که خودشان سلف خر نیز هستند معمولاً میدان دارانی که با کشاورز مستقیماً تعامل دارند، زمانی که محصولا را تحویل گرفتند و فروختند یک حق العمل را کسر می کند و مابقی را به کشاورز می دهند، اما کشاورز نمی تواند به قیمتی که میدان دار اعلام می کند اعتماد کند ممکن است میدان دار بگوید 200 تومان فروختم در حالی که 400 تومان فروخته شده باشد!

ورمزکمک با بیان مسائل استارت آپ ها در ورود به موضوع عرضه مستقیم محصول از کشاورز به مصرف کننده، تشریح کرد: استارت آپ های بازاریابی اکترونیکی، معمولاً حجم کمی محصول را از کشاورز خریداری می کنند، اما فروش با حجم کم برای کشاورز مطلوب نیست بلکه کشاورز تمایل دارد به جای اینکه 100 نفر محصولاتش را بخرند یک نفر تمام محصولاتش را بخرد.

سلف خر ها نیاز های کشاورز را تأمین می کنند / تعاونی های روستایی باید احیا گردد

وی با اشاره به سختی های رقابت با سلف خرها، گفت: سلف خر فقط محصول کشاورز را پیش خرید نمی کند بلکه در تأمین نیاز کشاورز نیز کمک می کند. مثلاً اگر کشاورز به یک کیسه آرد یا شکر نیاز دارد برای او تأمین می کند حتی ممکن است درشرایطی که دریافت تسهیلات از بانک ها برای کشاورز سخت است به او پولی را قرض دهد بنابراین برای مهندسی این سیستم باید سیستمی جایگزین گردد که همزمان هم هم نهاده را تأمین کند و هم به او وام بدهد که این کار را باید تعاونی ها با احیا شدن پیگیری کنند.

شکستن انحصار واسطه با تقویت تعاونی ها روستایی

ورمزکمک با بیان اینکه راه چاره کاهش قیمت محصولات کشاورزی تقویت تعاونی های روستایی است، گفت: برای شکستن این انحصار، باید تعاونی های روستایی تقویت شوند. این تعاونی ها باید کود و سم کشاورزان را با قیمت مناسب تأمین کنند و در مقابل کشاورز محصولاتش را به تعاونی تحویل دهد و نهایتاً تعاونی ها با نهایتاً محصول را به بازار عرضه کنند در این صورت کشاورز از سود فروش محصولات نیز بهره مند می گردد. این قرار داد بین کشاورز ها و اعضای تعاونی ها به برگه زرد معروف است که در گذشته هم وجود داشته، اما امروز کمرنگ شده است.

وی با اشاره به جزئیات احیا شدن تعاونی ها، گفت: شرکت تعاونی در جنوب کرمان شاید نتواند نیاز کل کشور را تأمین کند و ممکن است یکی در اردبیل، یکی در هرمزگان و یکی در همدان باشد در این شرایط باید شبکه سازی بین شرکت های تعاونی که پیاز تولید می کنند رخ بدهد و یک اتحادیه ای تشکیل و تقسیم کار کند اگر کمبودی وجود داشت نیز وارد کند و سود آن نیز به تعاونی برسد.

در تعاونی روستایی محصول دست به دست نمی گردد بلکه صرفاً هماهنگی انجام می گردد

ورمزکمک ادامه داد: در شرایطی که فروش را تعاونی ها انجام دهند دیگر کالا دست به دست نمی گردد، چون شخصیت اتحادیه کشوری از اتحادیه استانی و تعاونی ها متفاوت نیست و صرفاً نیاز است یک هماهنگی صورت گیرد تا محصول به مرکز عرضه نهایی برسد مثلاً تعاونی جنوب کرمان مقدار معینی بار را مستقیماً به محل عرضه به مصرف کننده می رساند.

وی با آسیب شناسی توسعه زنجیره تأمین از طریق تشکل هیای فراگیر کشاورزان و روستایی، گفت: اولاً تعاونی های روستایی باید بازاریابان متخصص داشته باشند دوماً باید از دل خودشان سیستم نظارتی ایجاد گردد که مستقل از هیئت مدیره و مدیرعامل باشد.

ورزمزکمک درباره مزیت عرضه مستقیم خاطر نشان کرد: عرضه مستقیم دو مزیت رقابتی در کوتاه مدت و یک مزیت در بلند مدت دارد که می تواند سهم بازار بالاتری را برای خود تأمین کند مزیت های کوتاه مدت این است که اولاً مصول تازه به دست مردم می رسد دوماً قیمت آن پایین تر است در میان مدت، سلامت محصول نیز می تواند اضافه گردد. به این صورت که تعاونی ها می توانند به کشاورزان آموزش دهند به عنوان نمونه اگر میزان کود از یک مقداری بالاتر برود باقیمانده شیمایی در محصول پایین می آید و محصول، سالم تر می گردد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان به اینکه برنامه ریزی تولید ما تقاضا محوز نیست، گفت: یک سال پیاز زیاد می گردد سال دیگر سیب زمینی و این داستان هر سال اتفاق می افتد وزارت جهاد کشاورزی وظیفه برنامه ریزی تولید دارد و باید برنامه ریزی تولید و صادرات معین داشته باشد.

وی خاطر نشان کرد: اگر این سیستم (تقویت تعاونی ها و اتحادیه ها) پیاده گردد، وزارت جهاد می داند بازار داخلی چقدر محصول نیاز دارد و چقدر باید صادر کند در این شرایط حتی می تواند به کشاروز مشورت بدهد و بگوید قبل از شما هزار نفر پیاز کشت کردند اگر شما بکاری محصول تو متقاضی نخواهد داشت و به او بگوید چه چیزی بکارد.