آشنایی با جاذبه های گردشگری همدان، استان ابوعلی سینا - خیمه نیوز

برای سفر با پوکت تور لحظه آخری همراه ما باشید. هیچ جا بهتر از سواحل زیبای تایلند نمیتواند خستگی را از تن شما بدر کند و تجربه آرامش را به شما بدهد.

جاذبه های گردشگری همدان از هر دو دیدگاه تاریخی و طبیعی تنوع بالایی دارد و در نوع خود منحصر به فرد است، برای مثال هگمتانه از دوره مادها، گنجنامه از زمان هخامنشیان و از دیدگاه طبیعی داشتن غارهای بی نظیر باعث شده هر ساله گردشگران داخلی و خارجی فراوانی سرازیر این منطقه از ایران گردد. هر چهار فصل مناسب برای دیدن همدان است، از این رو در این مطلب به برجسته ترین آثار تاریخی و طبیعی همدان نگاهی انداخته ایم.

گنجنامه

سنگ نوشته های گنج نامه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشای هخامنشی است که بر دل یکی از صخره های الوند در فاصله 5 کیلومتری غرب همدان و در انتهای درهٔ عباس آباد حکاکی شده است. کتیبه ها هر کدام در سه ستون 20 سطری به زبان های پارسی باستان، عیلامی و بابلی نو نوشته شده اند. متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفته است و پهنایی معادل 115 سانتی متر دارد. متن عیلامی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن بابلی نو در ستون سوم قراردارد.

موقعیت صخره (سنگ) خارا طوری است که روی سنگ نبشته ها درست به سوی مشرق است؛ فرو رفتگی ها به شکل مربع مستطیل به طول 2/9متر وعرض 1/9 متر و به گودی 30 سانتی متر است. این دو لوح تاریخی هر کدام به سه زبان پارسی قدیم، بابلی و عیلامی قدیم نقر شده است. متن پارسی در سمت چپ هر یک از دو لوح مزبور نوشته شده و پهنای آن قریب به 1/15 است. متن بابلی در هر دو لوح در وسط نوشته شده و عرض آن کمتر از متن پارسی است و متن عیلامی در هر دو لوح در طرف راست نهاده شده است و پهنای آن از متن بابلی هم کمتر است. لوح طرف چپ کمی بالاتر در سنگ کوه کنده شده بنام داریوش کبیر است و لوح سمت راست مختصری پایین واقع گشته بنام خشایارشا می باشد. هر یک از متنهای سه گانه در هرکدام از دو لوح مشتمل بر بیست سطر بوده، مضمون هر دو کتیبه در هر سه متن یکی و مشترک است که به خط میخی نگاشته شده است. در اطراف دو لوح مزبور سوراخهای منظمی بر سنگ کوه دیده می گردد که می رساند این دو نوشته تاریخی در عهد قدیم ظاهراً درها و پوش فلزی قرار داشته و آنهارا از گزند باد و باران و آفتاب و غیره حفظ می کرده است.

تپه هگمتانه

تپه باستانی هگمتانه در داخل محدوده شهر کنونی همدان در دو سوی خیابان اکباتان یا آیباتان واقع شده است. امروزه بیشتر باستان شناسان، تپهٔ باستانی هگمتانه را بازمانده سازه های کاسی، مادی، هخامنشی و پس از آن می دانند. مساحت این تپه که پهناورترین تپه باستانی ایران است نزدیک به 30 هکتار می باشد که با در نظر دریافت بخش هایی که جزو محدودهٔ تپهٔ باستانی بوده، ولی اینک ساختمانهای مسکونی بر روی آن ساخته شده، به بیش از 40 هکتار نیز می رسد.

شهر هگمتانه را اقوام آریایی ماد بنا نهادند و آن را پایتخت نخستین شاهنشاهی ایرانی قرار دادند. هرودوت بنای آنرا به دیاکو، نخستین شاه ماد نسبت داده و معتقدست که هفت دیوار داشته که هر کدام به رنگ یکی از سیاره ها بوده است. ولی گروهی از دانشمندان بنای آن را به فرورتیش، سومین شاه ماد نسبت داده اند. روایات مورخین یونانی نیز حاکی است که این شهر در دورهٔ مادها (از اواخر قرن هشتم تا نیمهٔ اول قرن ششم قبل از میلاد)، مدتها مرکز امپراتوری مادها بوده و پس از انقراض آنها نیز به عنوان پایتخت تابستانی و احتمالاً محل خزانهٔ آنها به شمار می رفته است.

آرامگاه بوعلی سینا

آرامگاه ابوعلی سینا بنای یادبود شیخ الرئیس ابن سینا؛ فیلسوف، دانشمند و پزشک مشهور ایرانی است که در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان نهاده شده است. بنای ابتدایی آرامگاه ابوعلی سینا در زمان قاجاریه ساخته شد و آرامگاه جدید به دستور محمدرضا پهلوی به مناسبت هزارمین سالروز تولد این دانشمند عظیم، توسط انجمن آثار ملی ایران ساخته و در سال 1333 خورشیدی افتتاح شد. نقشه آرامگاه بر اساس قدیمی ترین بنای تاریخ دار اسلام در ایران یعنی گنبد قابوس (در استان گلستان) که از شاهکارهای معماری به شمار می آید، کشیده شده است. تنها اختلاف ظاهری این بنا با گنبد قابوس در این است که گنبد قابوس 10 تَرک ولی آرامگاه بوعلی 12 تَرک دارد. وجود 12 ستون نشان دهنده 12 رشته دانشی است که ابن سینا بر آن ها احاطه داشته است.

گنبد علویان

گنبد علویان یکی از بناهای تاریخی همدان است که در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله، در چهارباغ علویان نهاده شده است. از نظر هنر معماری و آجر کاری یکی از یادمان های کم نظیر قرن ششم هجری قمری بوده و به دوران سلجوقیان مرتبط می باشد. این مکان توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد و سپس با ایجاد سردابی در آن به مقبره خاندان علویان تبدیل شده است.

نقشه بنای چهار ضلعی و گوشه های آن دارای لبه های خبرنگاران ای شکل است. دیوارهای این مقبره مکعب شکل بوده، تا خط شروع گنبد باقی مانده ولی خود گنبد فرو ریخته و از بین رفته است. گنبد علویان از لحاظ هنر گچبری و آجرکاری از آثار ارزشمند و کم نظیر سده های میانی دوره اسلامی است. شکل ظاهری آن شبیه گنبد سرخ مراغه است که در سال 542 هجری قمری ساخته شده و ابعاد داخلی آن 8 متر در 8 متر و تزئینات غنی و متراکم و در عین حال راز آمیز و چشم نواز درون بنا تا حدودی مشابه بنای گنبد حیدریه قزوین است.

بازار همدان

مجموعه تاریخی بازار همدان در محدوده خیابان های باباطاهر، اکباتان و شهداء نهاده شده و عمده بناهای آن مربوط به دوره قاجاریه است، اما بنای اولیه بازار بسیار قدیمی تر از این تاریخ است. همدان به جهت قرار داشتن در جهت یکی از شاخه های اصلی جاده ابریشم، از قرن ها پیش یکی از مراکز مهم مبادلات تجاری به شمار می آمده است و حتی تا اواخر دوره قاجار بخش زیادی از مبادلات ایران با غرب به وسیله همدان و بغداد صورت می گرفت. با افتتاح خطوط راه آهن، بیش پایتخت و بنادر شمالی و جنوبی کشور، همدان اهمیت تجاری خود را از دست داد و بازار عظیم همدان نیز به این خاطر و بعدها به جهت تحولات اجتماعی و مالی کشور، رونق خود را از دست داده و به تدریج بناهای آن ویران و یا دچار دخل و تصرف ها و ساخت و سازهای ناصواب شد.

مجموعه کنونی بازار همدان که عمدتاً مربوط به دوره قاجاریه و بعد از آن می باشد، حدود 30 راسته بازار و 24 سرا دارد که اغلب صورت اولیه آنها تغییر یافته است. راسته ها اغلب به جهت نوع فعالیتی که دارند نام گذاری شده اند (مانند راسته بازار زرگرها، صندوق سازها، قنادها) و یا بنام بانیانشان نامیده می شوند (بازار زنگنه، حسین خانی، حاج فضل الله و ...). از مجموعه راسته بازار، تعدادی مسقف اند از جمله راسته بازارهای مسجد جامع، قصاب ها، قنادها، نخودبریزها، کفش دوزها، حلاج خانه، سمسارها، پوشش تعدادی از این راسته ها مسقف به طاق و گنبد و بقیه جدید و فلزی است. راسته های غیرمسقف و قدیمی نیز در اصل مسقف بوده است. در این مجموعه حدود 24 سرا وجود دارد که عظیمترین آنها سرای گلشنی و آبادترین آنها سرای گمرک است که جدیداً نوسازی شده است؛ اما زیباترین و در عین حال سالمترین سراها، سرای میرزا کاظم است.

حمام تاریخی قلعه

حمام قلعه، همان طور که از نامش پیدا است، حمامی سنتی در همدان است. این حمام در یکی از محله های قدیمی و اصیل شهر همدان به نام محله قاشق تراشان یا محله قلعه قرار، درخیابان شریعتی نهاده شده است. حمام قلعه مربوط به دوره قاجار است و مساحتی حدود 1500 مترمربع دارد. حمام قلعه از دو بخش سرد و گرم تشکیل شده است که ورودی هشتی-شکل دارد. بعد از عبور از هشتی، ابتدا حمام سرد و سپس حمام گرم نهاده شده است. این حمام بخش مردانه و زنانه داشته است.

در سال 1387 خورشیدی، حمام تاریخی قلعه مورد بازسازی و نوسازی نهاده شد. بعد از آن این حمام تغییر کاربری پیدا کرد و اکنون به عنوان موزه مردم شناسی همدان، پذیرای گردشگران و علاقه مندان است. داخل حمام نیز سفره خانه سنتی راه اندازی شده که گروه های موسیقی در آن جا برنامه های مختلفی اجرا می نمایند.

غار علیصدر

غار علی صدر تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی دنیا است. این غار در ارتفاعات ساری قیه نزدیک روستای علیصدر شهرستان کبودر اهنگ (استان همدان) واقع شده است. ارتفاع این غار از سطح دریا 2100 متر است. در محوطه غار دالان های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد. از مجموعه رشته آب ها، دریاچه عظیمی در درون غار بوجود آمده و از این رو نفوذ به عمق غار تنها با قایق میسر است.

زمین شناسان قدمت سنگهای این غار را به دوره ژوراسیک از دوران دوم زمین شناسی (136-190 میلیون سال قبل) نسبت می دهند. مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از زمان ها بسیار دور به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره برداری می کردند. تا اینکه در 5 مهرماه 1342 شمسی گروهی 14 نفره از اعضای هیئت کوه نوردی همدان، غار علی صدر را مورد بازدید و کاوش قراردادند و توانستند با وسایل ابتدایی، مانند فانوس و تیوپ لاستیکی، مسافتی از غار را طی نمایند.