خاتمه تکاندهنده بیگانه ای با من است - خیمه نیوز

احمد امینی در تازه ترین ساخته اش سراغ یک داستان پر از گره رفت؛ داستانی که با جابه جایی شخصیت های قصه، اتفاقات عجیب وغریب می افتد. داستان از یک شب بارانی و با یک تصادف شروع می شود که خدمتکار یک خانواده خودش را به عنوان عروس جایگزین می نماید تا بچه اش به واسطه این اتفاق خوشبخت شود. از سوی دیگر خانواده همسر چون او را ندیده بودند، حرف هایش را باور می نمایند و همین طور دروغ، پشت دروغ شکل می گیرد. از سوی دیگر نوه واقعی خانواده سر از جنوب درمی آورد و.... این خلاصه ای از مجموعه تلویزیونی بیگانه ای با من است به تهیه نمایندگی بهروز مفید است که پخش آن از چندی پیش از شبکه دو سیما شروع شده است. فروغ فروهیده، نویسنده این اثر کوشش نموده در قالب یک مجموعه نمایشی که اتفاقات آن از اواخر دهه60 شروع می شود به موضوع دروغ بپردازد و این که چه پیغامدهایی می تواند به دنبال داشته باشد. مخاطبان با تماشای هر قسمت از این سریال تلویزیونی شاهد یک گره یا چند گره هستند و هریک از شخصیت های قصه فرازونشیب های زیادی دارد که هریک از آنها داستان های خودشان را دارند. از سوی دیگر کارگردان برای تک تک نقش های این سریال سراغ بازیگران حرفه ای رفته و کوشش داشته تا یک اثر مخاطب پسند را روانه آنتن کند. اقبال مخاطبان هم ما را در پی آن داشت که از کارگردان و بازیگران سریال دعوت کنیم تا آنها جوابگوی سوالات ما باشند. احمد امینی کارگردان در کنار شبنم قلی خانی بازیگر نقش محوری نسا، نگار عابدی بازیگر نقش سمیه، ایوب آقاخانی بازیگر نقش جاوید و سامرند معروفی بازیگر نقش سعید در یکی از روزهای دی ماه در روزنامه جام جم حاضر شدند. گپ وگفت ما را با این هنرمندان پیرامون سریال بیگانه ای با من است می خوانید.

تماشاگر به نسا حق می دهد

شخصیت نسا در قصه، مرتب بین خوب و بد بودن در رفت وآمد است و با این که دروغ می گوید و پشت سر هم باید دروغ های دیگری ببافد اما مخاطب از او متنفر نمی شود. این در حالی است که موضوع اصلی سریال درباره دروغ است و می خواهد نشان بدهد دروغ چه پیغامدهایی به دنبال دارد اما ما از نسا متنفر نمی شویم.

شبنم قلی خانی: هدف این بوده و باید صبر کنید و تا آخر قصه را ببینید که شخصیت چه تغییراتی می نماید. چیزی که مهم است این که نسا دروغ می گوید و پشت سر هم مجبور است این کار را انجام بدهد تا جایی که خودش خسته می شود. البته او در دیالوگ هایش می گوید به خاطر خوشبختی فرزندش این کار را انجام می دهد و به همین دلیل تماشاگر به او حق می دهد و حتی گاهی با او همذات پنداری می نماید. فعلا قضاوت درباره نسا زود است.

امینی: در میان میلیون ها نفر شاید یک نفر هم این کار را انجام ندهد. به هر حال این یک نمایش و قصه است. اگر ما لحظات نمایشی را درست خلق کنیم و مخاطب باور کند، یعنی پیروز شده ایم. تمام سعی من این بود که شخصیت نسا منفی نشود به همین دلیل شما درصحنه هایی احساسات و عواطف نسا را می بینید. وقتی امیرعلی فوت می شود، گریه می نماید یا زمانی که متوجه مرگ سعید می شود بازهم گریه می نماید. پس نسا هم مثل هر آدم دیگری احساسات و عواطف خودش را دارد. او هم انسان است و مادر اما در کنارش انگیزه های شخصی مثل جاه طلبی هم دارد. درضمن زمانی که با سعید زندگی می کرد، او مرتب به نسا تلنگر می زد که چرا همه زندگی شان را می سازند و بالا می فرایند ولی ما مانده ایم. یا نسا در نوجوانی از طرف دوست پدرش که عمو خطاب می کرد این جمله را می شنید که می گفت من روزی را می بینم که تو تهران می روی، خانم خودت می شوی و همه دست به خدمت تو هستند! طبیعی است گاهی جملاتی که ملکه ذهنمان می شود، ریشه در نوجوانی و کودکی دارند و نسا هم می خواهد حالا به همه چیز برسد و شرایط را مساعد می بیند.

لهجه دردسرساز

شخصیت سلیم، صدایش دوبله شده است و این صدای خاص از فضای یکدست بازی ها و صدای بازیگران بیرون می زند.

امینی: این نقش، لهجه داشت و گفتند ممکن است جنوبی ها به خاطر منفی بودن این شخصیت اعتراض نمایند.

پیش از این برای آثار دیگر چنین اعتراض هایی داشتیم و می شد قبل از تصویربرداری به این نکته فکر کرد.

امینی: متاسفانه از قبل به ما نگفته بودند و بعد از تمام شدن کار چنین مساله ای مطرح شد.

دست کم می شد پیغام احمدی نیا، بازیگر این نقش، خودش دوبله کند تا به کار لطمه نخورد.

امینی: بدشانسی آوردیم. قرار همین بود، اما برای ضبط که به استودیو رفتیم، پیغام اطلاع داد مشکوک به کروناست و نمی تواند تا چند روز دیگر که جواب تستش می آید به ما بپیوندد. متاسفانه فرصت نداشتیم و مجبور شدیم دوبلور استفاده کنیم. حیف شد، چون پیغام خیلی خوب بازی نموده است.

البته به هر حال جغرافیایی که این شخصیت در آن حضور دارد و شغل و خانواده او اصالتش را نشان می دهد و این تغییر لهجه، تاثیری که می خواستید ندارد.

امینی: درست می گویید. اصلا قرار شد به خاطر این موارد بگوییم بچه آن منطقه نیست. البته بوشهری ها الان در صفحات مجازی ما در شبکه های اجتماعی نظر می دهند و اتفاقا می گویند چرا لهجه ندارد. آنها می گویند همه جا آدم خوب و بد وجود دارد و تازه این شخصیت، منفی مطلق نیست و از نموده خود پشیمان می شود. اگر این گونه باشد که باید بگوییم هیچ شهری غیر از تهران، خلافکار ندارد.

می خواستیم به مخاطب شوک بدهیم

اولین قسمت از سریال بیگانه ای با من است با یک شوک شروع می شود، مثل دیگر ساخته هایتان. ما در ابتدا شخصیت نسا را در قالب خدمتکاری می بینیم که همراه با آقا و خانم جوانی راهی یک سفر می شود و مخاطب توقع ندارد که خدمتکار نخ تسبیح ماجرا باشد، اما بعد از تصادف کاملا ورق برمی شود و قصه با نسا پیش می رود. درباره شکل گیری این شوک بگویید که از ابتدا در قصه تعریف شده بود.

احمد امینی: فیلمنامه اولیه با تصادف شروع نمی شد و خانم فروهیده نویسنده کار، داستان سریال را با زندگی نسا و سعید شروع نموده بود که ما این بخش را در فلاش بک نشان دادیم. در واقع قصه با زندگی این دو شروع می شد و بعد از دعوا سر فروختن بچه نسا فرار می نماید و به مینو پناه می برد و.... گرچه پرداختن به زندگی سعید و نسا جذابیت های خودش را داشت، اما همان طور که تاکید کردید دوست دارم شروع قصه در کارهایم با غافلگیری باشد. به همین دلیل تغییراتی در ابتدای قصه داده شد و ما نسا را همراه مینو و امیرعلی در ماشین می بینیم که در حین گپ وگفت با هم اطلاعاتی هم به مخاطب داده می شود که هر دو باردار هستند و.... به همین دلیل صحنه تصادف، تنهایی نسا با حضور یک نوزاد و حضور یک سگ و... را در اولین قسمت می بینیم تا برای مخاطب همراه با تعلیق باشد و در ادامه ماشینی از جاده عبور می نماید اما نسا چون زخمی است، نمی تواند خودش را به خودرو برساند و ماجرا این طور ادامه پیدا می نماید. البته می خواستم کلوزآپ از مقطعی که نسا به دنبال خودرو می رود و سگ بالای سر نوزاد می آید بگیرم اما به توصیه دوستان که خطرناک است، از این کار منصرف شدم. اما حضور سگ بالای سر نوزاد تعلیق بیشتری برای مخاطب ایجاد کرد.

قلی خانی: راستش چون نوزاد کوچک بود، ترسیدیم کلوزآپ گرفته شود!

امینی: بعد از اتفاقاتی که سر مجموعه تلویزیونی ماه وپلنگ پیش آمده بود با خودم عهد نموده بودم سریال نسازم، اما وقتی قصه پر از گره و تعلیق سریال بیگانه ای با من است را خواندم و جابه جایی شخصیت های نسا، سعید و بچه ها را متوجه شدم، احساس کردم مولفه های قدرتمندی برای یک قصه جذاب هستند و اشتباه هم نکردم. همین باعث شد تا قول و قرارم را با خودم فراموش کنم. ضمن این که دیگر انگیزه ام، حضور آقای مفید به عنوان تهیه نماینده بود که تا به حال با او همکاری ننموده بودم، ولی از قبل نسبت به او شناخت داشتم. آقای مفید سال ها پیش مدیر بوده و کارهای بسیاری ساخته بود. خوشبختانه شرایط همکاری مهیا شد. البته باید تاکید کنم که بازسازی فضای دهه60 کار بسیار دشواری بود، زیرا بودجه کمی برای این کار در نظر گرفته شده بود، اما همراهی آقای مفید باعث شد تا به سلامت این کار را به پایان برسانیم.

در شب بارانی و بعد از تصادف، نسا یک لحظه عذاب وجدان می گیرد، اما بعد تصمیم می گیرد که خودش را نجات دهد و سرپناهی پیدا کند، به همین دلیل برمی شود و شناسنامه مینو را برداشته و عکس او را جدا می نماید. منطق شما در این شرایط بحرانی چه بود که این طور به تصویر کشیدید؟

امینی: ما در جای جای قصه صحنه ها و دیالوگ هایی گذاشتیم و سعی نموده ایم نشان دهیم این تصمیم عجیب نسا چطور شکل می گیرد. شاید در میان میلیون ها فرد، یک نفر به ذهنش نرسد این کار را انجام بدهد اما نسا شخصیت استثنایی دارد که در طول قصه با او آشنا شدید. او یک دختر بلندپرواز و جاه طلب است و درصحنه های مختلف شاهد این مساله بوده اید. مثلا بارها به مینو می گوید اگر من جای شما بودم این کار را می کردم... بنابراین وقتی به دیالوگ ها و شخصیت پردازی نسا متمرکز شوید، متوجه این تصمیم او خواهید شد.

قلی خانی: به نظرم شما دارید یک اثر نمایشی می بینید و در یک کارنمایشی این مساله می تواند رخ بدهد. به یاد دارم وقتی سریال اولین شب آرامش را با آقای امینی کار می کردم به او گفتم مگر می شود عروس سر سفره عقد بگوید نه، حداقل یک ساعت قبل مخالفتش را اعلام می نماید. آقای امینی همان لحظه به من گفتند این نه سر سفره عقد، صحنه را نمایشی تر می نماید. بنابراین شاید منطقی فکر کنیم بگوییم در بحران، چطور نسا به این تصمیم می رسد اما چون در قالب دیالوگ و صحنه های مختلف با روحیات نسا آشنا می شوید، این کارش را بی دلیل نمی بینید و ضمن این که بار نمایشی را اضافه نموده است.

غریزه مادرانه

شخصیت نسا احتمالا تحت تربیت درستی نبوده و خانواده منسجمی نداشته است. طبق این منطق باید کمتر از شخصیتی مثل سمیه از اهمیت اعتمادبه نفس دادن به کودک و آزادی انتخاب دادن به او را بداند. چرا باید بهتر از همه با نوه خانواده برخورد کند؟

امینی: اینها غریزی است. سمیه با احساس و حساسیت های مادرانه با فرزندش برخورد می نماید. گاهی پدرومادرها آنقدر حساس هستند که واقعیت و سن و سال بچه هایشان را نمی بینند. نسا کلاس تعلیم و تربیت نرفته، اما با غریزه زنانه اش با این دختر برخورد می نماید. مثلا آنجا که دختربچه موهایش را کوتاه نموده، می گوید دختر است و می خواهد زیبا باشد. در واقع به عنوان کسی که از بیرون نگاه می نماید، عملکرد بهتری دارد.

ایوب آقاخانی: این منش های غریزی خیلی جاها، فارغ از دودوتا، چهارتای منطق تحلیلی عمل می نماید. این در زندگی طبیعی چیز عجیبی نیست. درست است توقع نگاه نقادانه از درام این است که اینها را طی یک محاسبه ریزبینانه به ما ارائه دهد، اما صادقانه احساس می کنم هر چقدر در این چیزها نازک تر می شویم و اصرار داریم محاسبات مویی هندسی سر تمام این ادله داشته باشیم، مخاطب بیشتر از کارمان فاصله می گیرد. این تجربه 30ساله من به عنوان درام نویس است. هر چه این وسواس را بیشتر می کنم، تعداد مخاطبانم کمتر می شود. درحالی که من به احترام مخاطبانم دارم نازک اندیشی می کنم. این که آیا تجربه من مستند و اصولی است احتیاج به مطالعه جامعه شناختی در جامعه مخاطبان ایرانی دارد، ولی به نظرم می آید ریشه های ایرانی ما برخورد حسی و عاطفی را خیلی زودتر از برخورد منطقی در دسترس قرار می دهد. یکی از علل توفیق جدی این کار اتفاقا لمس کردن سنسورهای حسی - عاطفی مخاطب است. شاید اتفاقا تصورات زیاد از حد منطقی شما درباره ریزنقش های فرشی که به عنان داستان مقابل شما بافته شده است، منش درستی نباشد. در این مورد به خصوص و با توجه به این تجربه پرچالش ذهنی من که نمی دانم بالاخره به کجا ختم می شود، اینجا جایی است که باید باور کنیم مخاطب دوست دارد عاطفه اش لمس شود. آقای امینی درست گفتند خیلی پاسخ ها در غرایز عاطفی افراد نهفته است و در ایران مصداق هایش را کم ندیده ایم.

نگار عابدی: در ادامه باید بگویم این سریال از تلویزیون پخش می شود، پس برای همه این جامعه است. بهتر است از این منظر آنالیز اش کنیم که چه باعث شده مخاطب از این کار خوشش بیاید. یک نکته که من در این روزها متوجه شدم این است که رازآلودبودن شخصیت ها و شباهتش به قصه های پلیسی که در دهه های گذشته محبوبیت فراوانی پیدا کردند، هیجانی را در مخاطب به خصوص از نوع عام آن ایجاد نموده است.

آقاخانی: مخاطب خاص از همین منطق های مزاحم استفاده می نماید (می خندد).

خیلی از مواردی که گفته می شود، می تواند پرسش مخاطبان باشد و طرح کردن آنها و پاسخ شما باعث شفاف ترشدن می شود.

عابدی: به نظرم خیلی از ما یاد نگرفتیم گاهی این نگاه را کنار بگذاریم و مثل یک کودک برای لذت بردن و تفریح یک اثر را تماشا کنیم.

آقاخانی: در خصوص رازآلود بودن قصه که خانم عابدی گفت، به طنز می گویم گویا بیگانه ای با من است، لیگ رازهای برتر است. در یک صحنه جاوید به نسا می گوید راز تو از من گنده تر است.

امینی: ببینید اصلا قصد ندارم از جزءبه جزء کار دفاع کنم. همواره سازنده کار بهتر از هر کسی می داند کجای اثرش نقص دارد. این سریال، نه از نظر اجرایی بلکه به لحاظ شکل کار دشوارترین کاری بود که انجام دادم. این به تنوع قصه و تنوع شخصیت بیگانه ای با من است برمی شود. برای من سینما و تلویزیون و تعداد قسمت ها فرقی نمی نماید، باید آن کاری که بلدم را انجام دهم. تک تک دیالوگ ها را حلاجی می کنم تا ببینم آیا درست است که فلان شخصیت چنین دیالوگی بگوید یا نه. مدت دو سالی که درگیر این کار بودم هم همین کار را کردم. طبیعی است جاهایی آدم کم بیاورد. میزان تجربه و دانش من ممکن است برای یک شخصیت یا یک صحنه کم باشد. پس قصد توجیه ندارم.

ماجرای نوزادها

تا اینجای قصه نوزادها چندین بار تغییر کردند و حتی بچه هایی را دیدم که خیلی عظیم تر از یک نوزاد چند روزه هستند. چرا این رخ داده است؟

امینی: همسرم هم می گوید بچه در قسمت های مختلف تغییر می نماید. من چطور می توانم به مدیرتولید بگویم بچه ای بیاور که طی 12ماه عظیم نشود! ما به شبکاری عادت داریم، اما بعضی پدرومادرها که نوزادشان را می آوردند بعد از مدتی خسته می شدند و می رفتند. بعضی از آنها هم حاضر نیستند نوزادشان را در این شرایط کاری سخت ��رار دهند.

قلی خانی: بچه ها زود عظیم می شدند و مجبور بودیم عوضشان کنیم.

امینی: چنین چیزهایی از دست من خارج است. مثلا ما در خیابان نمی توانستیم تصویربرداری کنیم، چون شکل خیابان، ماشین ها، کرکره مغازه ها و... عوض شده است. در یک صحنه سعید باید به بانک می رفت، اما بودجه ما اجازه نمی داد بانک بسازیم و این شخصیت آن قضیه را در دیالوگ تعریف می نماید.

کارگردان نمی خواست سعید منفی شود

مخاطبان از سعید هم مثل نسا با وجود کارهای بدش متنفر نمی شوند. یعنی تعمدی می خواستید مخاطب از سعید متنفر نشود؟

امینی: ما در قصه گره هایی قراردادیم که مخاطب را به لحاظ نمایشی جذب کند. ضمن این که وقتی سعید به دنبال بچه اش می شود برای مخاطب سمپاتیک ایجاد می نماید و او را مرتب منفی نمی بیند.

سامرند معروفی: به هرحال آدم مطلق سیاه وسفید نداریم البته به غیراز جاوید قصه (با خنده). حتی اگر به گذشته جاوید هم نگاه کنید، متوجه می شوید او هم منفی نیست، زیرا پدرش در کودکی، او و مادرش را تنها گذاشته و با مسائل زیادی روبه رو شدند. سعید هم به این شکل است، او هم گذشته ای داشته است. البته جاهایی به گونه ای در بازی عمل می کرد که ممکن بود این برداشت ایجاد شود که شخصیت سعید منفی است اما آقای امینی هرس می کرد و می گفت نباید به این شکل بازی کنم. درمجموع کارگردان مراقب بود تا شخصیت ها همانی باشند که باید می بودند.

امینی: اگر می خواستم سعید منفی باشد بازیگر دیگری می گذاشتم، اما می خواستم چهره سمپاتیک برای مخاطب باشد.

معروفی: البته سعید وقتی به دنبال بچه اش می شود در دیالوگ هایش می گوید حالا که بچه ام را از دست دادم، می فهمم چه کاری نموده ام. بنابراین سعید هم منفی مطلق نیست. او هم مثل بقیه اشتباهاتی دارد.

هر قسمت، یک گره

یکی از امتیازات بیگانه ای با من است، وجود گره و ماجرا در هر قسمت از سریال است. این طراحی خودتان بود؟

امینی: این طراحی خانم فروهیده به عنوان نویسنده است. قصه خیلی پر است. همزمان چهار قصه جلو می رود و اگر هر کدام از اینها یک گره داشته باشند، چند گره در هر قسمت وجود دارد. شاید یکی از دلایلی که باعث شد دوباره در تلویزیون کار کنم همین بود که با یک قصه جذاب که آب در آن بسته نشده است، روبرو شدم.

قصه زیاده گویی ندارد.

عابدی: ریتم خوبی دارد.

امینی: خوشبختانه همه چیز موجز است و صحنه بی فایده نداریم. قصه، فرصت مکث نمی دهد. گلایه آهنگساز ما این است که چند صحنه بگذارید تا آدم ها راه بفرایند، فکر نمایند تا من چند دقیقه موسیقی ام را بگذارم. آدم های این قصه مدام مشغول کاری هستند و اتفاقاتی می افتد.

وقتی سعید گاف نمی دهد

نسا و سعید ابتدای قصه که از نظر فرهنگی در طبقه پایین جامعه هستند، رفتارهایشان متناسب با همین فضاست. وقتی وارد قالب شخصیت های دیگر می شوند، نسا گاهی در کلام گاف هایی دارد و از کلمات نامناسب در جمع استفاده می نماید، اما سعید این را هم ندارد و بیانش بسیار عوض می شود. این میزان تغییر باورپذیر است؟

معروفی: معمولا آدم هایی که شخصیت شان درست شکل نگرفته است، سعی می نمایند شبیه جامعه اطرافشان باشند. سعید در ابتدای قصه از الفاظ و کلماتی استفاده می کرد تا رنگ جامعه ای که در آن هست، باشد. الان که شخصیتش را عوض نموده، می خواهد رنگ جامعه اش باشد.

اما زیادی جنتلمن شده است.

معروفی: این را می توان پای این گذاشت که سعید نقشش را خوب ایفا می نماید و یک جاهایی هست که خودش را نشان می دهد؛ البته گل درشت نیست. مثلا وقتی بچه را از دست آن پسر قلدر نجات می دهد به او می گوید: قرار نیست وایسی و مثل بز نگاه کنی! یا می گوید: خودم اوستاشم، یادت می دم.

امینی: چندجا ذات واقعی خود را نشان می دهد و کلماتی از دهانش درمی رود. به نظر می رسد سعید، شناخت اجتماعی خوبی دارد. حتی در دعوایش با نسا که گلدان پرت می نماید، یکسری حرف های حسابی می زند. وقتی درددل می نماید دقیقا دارد شرایط اجتماعی آن سال ها را شرح می دهد. می گوید همه دارند زندگی شان را می سازند ولی ما مانده ایم. دقیقا به خاطر این که از کف اجتماع می آید، شناخت اجتماعی خوبی دارد. سواد آنچنانی ندارد، اما می داند در مملکت چه خبر است. ذهنیتم راجع به سعید این بود و برای همین خیلی سامرند نخواستم این نقش را لات بازی کند، چون اصلا لات نیست.

این شخصیت همسرش را کتک می زند و کارهای خلاف می نماید و به دلیل شناسنامه ای که در قسمت ها اول سریال از او به مخاطب می دهید، ناخودآگاه این تصور ایجاد می شود.

امینی: من دوستی داشتم که پزشک متخصص بود و در سطح بین المللی شناخته شده است. او از همسرش جدا شد و بعد از جدایی ما فهمیدیم، زنش را می زده. دلیل نمی شود آدم های به ظاهر چیپ، فقط این کار می نمایند.

قلی خانی: متاسفانه در میان همه اقشار هست. آدم های هنرمند و ظاهرا روشنفکری هم می شناسیم که همسرشان را کتک می زنند.

حیف بود نه بگویم

نام سریال به گونه ای تداعی شخصیت نساست، زیرا نسا هم مرتب دروغ می گوید و از سوی دیگر در موقعیت های حسی و عاطفی هم قرار می گیرد. زمانی که می خواستید این نقش را بازی کنید برایش مابه ازایی هم داشتید؟ زیرا قصه نسا از اواخر دهه 60 شروع می شود و مسلما شما در آن برهه زمانی نوجوان بودید.

قلی خانی: بعد از آنام فیلمنامه سریال های زیاد خوانده بودم اما جذبم ننموده بود؛ تا این که فیلمنامه سریال بیگانه ای با من است، پیشنهاد شد. من نقش های پرچالش را دوست دارم و علاقه مند هستم نقش ها از شخصیت واقعی ام دور باشد نه نزدیک خودم و مملو از فراز و نشیب بوده و البته این خواسته همه بازیگران است. زمانی که قرار بود نقش نسا را بازی کنم، می دانستم کار طولانی خواهد بود و با وجود داشتن فرزند کوچکم، کار برایم سخت می شد اما دیدم حیف است که به این کار نه بگویم. قبلا تجربه کار با آقای امینی را در سریال اولین شب آرامش داشتم و با آقای مفید، تهیه نماینده هم سریال هشت و نیم دقیقه را کار نموده بودم و می دانستم عظیمانی همچون آقایان امینی و مفید پشت کار هستند و حواس شان است. به همین دلیل با کمال میل پذیرفتم. مابه ازای بیرونی هم برای نقش داشتم. اواخر دهه 60 نوجوان بودم و ما همسایه ای داشتیم که در کمال خونسردی دروغ می گفت و ما و دیگر همسایه ها باورش نموده بودیم. بنابراین نمونه شخصیت نسا را دیده بودم؛ ضمن این که خانم فروهیده، نویسنده سریال برای دیالوگ های سریال زحمت زیادی کشید و متناسب با شخصیت ها، دیالوگ ها را نوشته بود که کار بسیار دشواری هم بود، زیرا از یک دهه شروع نموده بود و چند سال بعد ادامه پیدا می نماید. در مجموع فیلمنامه نقشه راه است و من سعی کردم با تمام قوا و انرژی نقش نسا را بازی کنم و از هدایت آقای امینی استفاده کردم. امیدوارم مخاطبان تا آخرین قسمت همراه سریال باشند و از تماشای آن لذت ببرند.

رنگ های مختلف عصبانیت سمیه

سمیه قصه روی یک منحنی نهاده شده است. گاهی مهربان است و بعضی مواقع عصبانی. گرچه او در گذشته از همسر اولش که درگیر اعتیاد بوده جدا شده و حالا در زندگی دومش هم درگیر مسائلی است اما همواره این شخصیت دچار سوءتفاهم است و با همه زاویه دارد. این درحالی است که در خانواده ای عظیم شده که بین پسرها و دختر خانواده تبعیض وجود نداشته است. درآوردن این شخصیت با این حجم چالش برایتان چه جذابیتی به همراه داشته است؟

عابدی: از زمانی وارد قصه سمیه می شویم که او چالش هایی را پشت سر گذاشته و مسلما برای ازدواج اولش افسردگی هایی داشته و حالا برادرش را از دست داده است و... به هر حال سمیه در فشارهای مختلف نهاده شده است؛ ضمن این که قصه سریال در سال هایی تعریف می شود که دو سال از جنگ گذشته و جامعه هم تحت فشار بوده است. بنابراین همه این موارد روی سمیه تاثیر گذاشته است. گرچه خانواده متمولی دارد اما دور از جامعه نیست. علاوه بر آن رنگ عصبانیت سمیه متفاوت است و رنگ های مختلف هم دارد. لحظاتی امید دارد و بعد امیدش را از دست می دهد. جاهایی فکر می نماید درست شده و به ساحل نجات رسیده است اما بعد می بیند که سراب بود. درمجموع سمیه با چالش های مختلف دست و پنجه نرم می نماید. به هر حال هر فردی در چنین شرایط قرار بگیرد به لحاظ روانی، رویکرد متعادلی نخواهد داشت. در مجموع شخصیت نگار از لایه های مختلف برخوردار بود و سعی کردم با نگاه خوب آقای امینی، کارگردان سریال این نقش را بازی کنم. ضمن این که خانم فروهیده، نویسنده سریال فضای کار و شخصیت پردازی ها را به درستی طراحی کار نموده و آقای امینی هم با تغییراتی، نشاط هر سکانس را چندین برابر می کرد. من سمیه را ناراحت توصیف نمی کنم، بلکه چالش هایی درون سمیه است. او یک زن تحصیلنموده است که می خواهد خودش را نشان بدهد. ما زنان تحصیلنموده و روشنفکر داریم که دچار فقر عاطفی، اجتماعی و حتی فرهنگی هستند و سمیه در حال گذار از شرایطش است. طبیعی است دچار چالش های درونی هم با توجه به مواردی که به آن تاکید کردم، باشد. درمجموع خوشحالم این نقش را بازی کردم. البته وقتی نقش سمیه به من پیشنهاد شد قرار بود دو تئاتر کار کنم که خوشبختانه به تعویق افتاد و من هم توانستم نقش جذاب سمیه را ایفا کنم.

امینی: خانواده شهرابی با وجود ظاهر آراسته اش، اصلا طبیعی نیست. یکی از دلایلش این که دو سال است پسرشان را طرد کردند.

البته ما این موضوع را چندان در سریال نمی بینیم. آنچه مخاطب می بیند یک خانواده خوب، محترم و منطقی است. درواقع تصویر امروز آنها، باور کارهای دیروزشان را مشکل می نماید.

امینی: ما داریم آثار و عوارض کارهای گذشته شان را می بینیم. مثلا همین مسائلی که سمیه دارد به خاطر داشتن شوهر معتاد داشتن در گذشته نیست؛ به خاطر این هم است که بردارش را با تصمیم خانواده دو سال ندیده. شهرابی که نقشش را آقای پورحسینی نازنین بازی کردند، به رغم این که خیلی مهربان، دوست داشتنی و خونگرم است، پدر مستبدی هم هست. دعوایی بین جاوید و صادق شکل می گیرد که در جایی از آن صادق می گوید ما دنبال حقیقتیم و جاوید می گوید شما دنبال حقیقت هستید تا آن را پس بزنید. شب بعد از این دعوا صادق به پدر و مادرش می گوید جاوید در دعوا یک حرف درست زد و گفت ما حقیقت را می خواهیم تا انکارش کنیم؛ ما درواقع امیرعلی را انکار کردیم. درون خانواده شهرابی، برخلاف ظاهرشان کانون التهاب است.

پس چرا این خانواده ملتهب که در حق پسرشان بد نموده اند، حالا در روبروه با عروسشان خیلی منطقی و با عطوفت برخورد می نمایند؟

امینی: عذاب وجدان دارند و همه نسبت به این تصادف و مرگ امیرعلی احساس گناه نموده و فکر می نمایند اگر این دو سال او را کنار نگذاشته بودیم و این ارتباط برقرار بود، شاید چنین اتفاقی نمی افتاد. پس اگر سمیه حالش بد است و اگر این خانواده در لحظاتی التهاب شان را بروز می دهند به خاطر پس زمینه ای است که در این دو سال گذشته و از پسرشان دور بودند.

آقاخانی: دقیقا به خاطر عذاب وجدان است که چشم بسته نسا را قبول کردند.

امینی: عذاب وجدان یاری می نماید نسا خیلی بهتر خودش را در دل آنها جا کند و به دروغگویی او یاری می نماید.

عابدی: فکر می کنم باهوش ترین عضو این خانواده سمیه است که از همان ابتدا می گوید من به این زن حس خوبی ندارم. نرمال نبودن این خانواده را حتی می توان از این فهمید که معلوم نیست چرا دخترشان تحصیل نموده؟ در درجه اول فرد باید این تحصیلات را برایش خود داشته باشد، اما اینجا به خصوص بعضی زنان ما فقط برای دیده شدن تحصیلاتشان را ادامه می دهند. انگار او جزو همین دسته است و می خواهد خودش را این گونه ثابت کند. از طرف دیگر برخلاف آنچه گفته شد فکر می کنم در این خانواده اتفاقا مساوات میان فرزندان برقرار نیست. این خانواده از ریشه سنتی است و حتی به صورت نامحسوس به پسرانشان بیشتر اهمیت می دهد. مثلا می بینیم مادر سمیه در یک رفتار احساسی و هیجانی گردنبند را که از خانواده مادری رسیده و معمولا به دختر تعلق می گیرد به عروسش می دهد. من در خانواده ای عظیم شدم که خدا را شکر میان دختر و پسر فرق نمی گذارند، اما می توانم خودم را جای سمیه بگذارم.

امینی: این رفتار مادرشوهر هم به خاطر احساس گناهی است که دارد.

همواره استاد

یادی کنیم از زنده یاد پرویز پورحسینی که در این سریال حضور داشتند و به تازگی درگذشتند.

قلی خانی: در چند کاری که با هم داشتیم، خیلی از ایشان یاد گرفتم. در دانشگاه هم استاد من بودند. حافظه بسیار خوبی داشتند و دیالوگ ها را مو به مو حفظ بودند. صبر زیادی هم در کار داشتند. جایشان در این مجلس خالی است. برایشان طلب آرامش دارم.

آقاخانی: خدا رحمتش کند! در دانشگاه یکی از استادان بازیگری ما بود و هنوز همان حال برخورد با دانشجو و روحیه معلمی را داشتند. سر کار در سکانس های مشترک من را کنار می کشیدند و توصیه هایی می کردند که خیلی برایم دوست داشتنی بود. واقعا جذاب بود که سال75 با ایشان کلاس داشتیم و سال 98 با هم کار کردیم. بعد از 22سال هنوز خاطرات آن زمان یادش بود. جمع بازیگری ما در آن زمان، همه سردمداران کنونی سینما هستند. کسانی مثل حامد بهداد، حمید گودرزی، کامبیز دیرباز و.... از همه آنها خاطره داشت و می گفت یادت هست آن روز سر کلاس، فلان رخ داد. حافظه شان خیلی خوب بود، خدا آقای نصیریان را حفظ کند، ایشان هم چنین هستند. آقای پورحسینی خیلی روزها با این که سر صحنه کاری نداشت، می آمد تا راکورد گریمش حفظ شود و گریمورها، گریمش را ویزیت نمایند. من با این که جوانم و منطقا انگیزه بیشتری دارم، این کار را نمی کنم. متاسفم این شکل از حرفه ای گری و وسواس هنری متعلق به آن نسل بوده است که داریم از دستش می دهیم. شاید با بیان این حرف ها در این مجال، تلنگری بزنیم که چنین منشی هم وجود دارد و بازیگری فقط حفظ کردن دیالوگ، عکس یادگاری دریافت و امضا دادن به مخاطبان نیست. اتفاقا بخش های مهم تر و رنج آلودتری هم دارد.

امینی: یادم هست برای تصویر یک رویا که اولین سریالم بود، کسی من را نمی شناخت. آنقدر رفتم و آمدم و گریه کردم تا راضی شد کار کند. جالب است سال ها پیش از این، من و یکی دو تا از دوستانم سر صحنه سریال هزاردستان رفته بودیم. آن زمان هنوز کارگردان نشده نبودم. تصویربردار تلویزیون بودم. یک عکس از آقای پرویز پورحسینی و جهانگیر الماسی با همان لباس سریال دارم که دارند چای می خورند. این عکس را گم نموده بودم. از سال1375 که با ایشان کار نموده بودم، می گفتم آقای پورحسینی یک عکس با این مشخصات از شما دارم، دوست دارم نشانت دهم، اما پیدایش نمی کنم. هر بار می گفت آن عکس پیدا نشد؟ حدود 20روز پیش عکس را پیدا کردم. گفتم خدایا 20سال است این عکس گم شده بود و حالا که پورحسینی نیست، پیدا شد.

عابدی: چقدر نقش های درخشانی داشتند، اما مصداق شاخص این مثل بودند: درخت هر چه پربارتر، افتاده تر. اصلا تفاخر و نگاه از بالا به پایین نداشتند.

امینی: آن گونه که باید قدرش دانسته نشد، چون های و هوی و سروصدای هم نسلان خود را نداشت.

چشم بسته به احمد امینی بله می گویم

شخصیت جاوید در قصه منفی است و با این که نسا دروغ های زیادی می گوید، اما مخاطب با او همذات پنداری می نماید و دوست ندارد مچ نسا گرفته شود، اما از جاوید ناراحت است و می خواهد هر چه زودتر او لو برود. چرا این حجم جاوید منفی در نظر گرفته شده است، حتی در مقابل با شخصیت های دیگر منفی بودن او خیلی شاخص است.

آقاخانی: قبل از پاسخ به این سؤال می خواهم، مقدمه ای بگویم. بازی در سریال بیگانه ای با من است، دومین افتخار همکاری ام با آقای امینی است. او برایم حکم مرشد جدی دارد و چهره ای است که از سال91 با او کار نموده ام و هر زمان با این عظیموار کار کنم چشم بسته به او بله می گویم، زیرا می دانم چقدر اشراف به سینما و تلویزیون دارد و همجواری با او به دانش من اضافه می نماید. نکته دیگر این بود که به شهادت خودش، جزو اولین بازیگران این پروژه بودم و بدون خواندن فیلمنامه به او بله گفتم. بعد از ملاقات با او، به من گفت که وقتی فیلمنامه را آنالیز می کرد به من برای نقش جاوید فکر نموده بود.

امینی: بله، ایوب آقاخانی اولین بازیگری بود که برای این پروژه انتخاب کردم و اطمینان داشتم که این نقش را به خوبی بازی می نماید.

آقاخانی: فیلمنامه به شکل فایل به گوشی ام ارسال شده بود، اما همت خواندن روی گوشی را نداشتم و برایم سخت بود. وقتی نسخه کاغذی به دست رسید از خواندن نقش جاوید شگفت زده شدم و به آقای امینی هم این موضوع را تاکید کردم که این نقش چالش خوبی برایم است. ضمن این که می دانستم مردم ما روی نقش ها و نسبت ها قضاوت می نمایند، به همین دلیل به آقای امینی گفتم نمی خواهم خیلی منفی باشد و ایشان هم به من تاکید کردند که نمی خواهم خیلی جاوید منفی هم شود، زیرا جاوید هم مثل هر فرد دیگری در زندگی اش لحظات عاطفی دارد و گذشته ای دارد که رفتار امروزش نشأت گرفته از آن گذشته است. مخاطب از قسمت17 به بعد متوجه گذشته ای از جاوید می شود و حتی در قسمت19 وقتی صحبت از پدرش می شود، دلش برای جاوید می سوزد و متوجه می شود که او کم مشکل در گذشته نداشته است. حال ممکن است بگویید جاوید وقتی ناخواسته باعث مرگ زن سومش می شود، چرا فرار می نماید؟ ضمن این که این صحنه تصادف با دکوپاژ درخشان آقای امینی بسیار مورد توجه مخاطب نهاده شد. از سوی دیگر شاید هر کس دیگری هم به جای جاوید بود فرار می کرد و این فرار از سر استیصال این فرد است. وقتی شراره را می بیند که نقش به زمین شده، می لرزد، اما چاره ای جز فرار ندارد. نمی شود فقط گفت مشکل زندگی جاوید و سمیه فقط جاوید است، چون در دیالوگ هایش می گوید احترام و توجه می خواست که نداشت. پس رابطه این دو درگیر نقصان است.

رابطه گذشته جاوید و شرایط کنونی اش من را به یاد ایاگو در نمایش اتللو می اندازد که ناگهان اتللو از گرد راه می رسد و... جاوید برای شرکت پدر سمیه زحمت کشیده و حالا صادق بر جایگاه مدیریت می نشیند که چیزی نمی داند، پس جاوید حق دارد که این طور مستاصل می شود. همه لحظات این سریال با کوشش و دقت آقای امینی به درستی درآمده و سریال بیگانه ای با من است با وجود تضارب منش های مختلف، اما در نهایت تصویری از من و شماست که نه مثبت مثبت و نه منفی منفی هستیم.

ضمن این که وظیفه ما تلنگر زدن است که در این سریال این اتفاق می افتد که قضاوت را عجولانه نداشته باشیم. از این جهت این سریال شریف است. گرچه این واژه اداری است، اما استفاده می کنم و این سریال به غیر از آن که داستانی جذاب به مخاطب ارائه می نماید، رسالتی دارد که فرمایشی نیست و خوشحالم در این سریال حضور دارم و با وجود سختی ها همه همدل بودیم و کار به پایان خوبی رسید.

امینی: ما خانوادگی ایوب را می شناسیم. او بسیار هم مرد خانواده است و باید بگویم که خیلی خوب نقش جاوید را بازی کرد و نشان دهنده توانمندی اوست. البته انتخاب بازیگران برای این پروژه خیلی سخت بود، اما خوشحالم و به خودم می بالم که چنین بازیگرانی انتخاب کردم، حتی اگر باز این سریال را بسازم با همین بازیگران خواهم ساخت. حتی اگر نیکول کیدمن هم برای شخصیت نسا به من پیشنهاد بدهند باز هم شبنم قلی خانی را انتخاب می کنم. یا خانم عابدی به حدی بازی اش خوب است که همسرم به من گفت که چرا تا به حال با او کار نکردم؟! همه بازیگران در این سریال کارشان را درست انجام دادند. سامرند همان طور بود که من می خواستم یا پیغام احمدی نیا که خیلی خوب بازی کرد، اما متاسفانه دوبله لطمه زد. با این که من در کارهایم جلسات مفصل دورخوانی می گذاشتم، اما در این کار فرصت زیادی نداشتیم، اما همه درست کارشان را انجام دادند. ما در این سریال 140نقش دیالوگ گو داریم و از هیچ چیز به سادگی عبور نکردیم. از قسمت21 به بعد مخاطبان باید منتظر غافلگیری های بیشتری باشند.