ییلاق بالاچلی، مقصدی خوش آب و رنگ در تابستان - خیمه نیوز

پیشینه روستا

قدمت روستا بالاچلی به بین سال های 1140 تا 1145 هجری قمری باز می گردد و تقریبا 500 سال قدمت دارد. گفته می گردد که نام گذاری آن بر عهده شخصی به نام عبدالحسین کمال غریبی بود و عمران و آبادانی آن هم به وسیله ملک حسین الازمنی انجام شد. همان گونه که اطلاع دارید در زمان حکومت قاجار در ایران خوانین از مقام بالایی برخوردار بودند و خاندانی از آنان به نام کتولی به دلیل خدمات شایسته به قاجار مقام سرکردگی و کلانتری کتول را به خود اختصاص داده بودند. محمد صادق خان کتولی (متولد 1233، وفات 1289 هجری قمری) پس از این که با شورش سراسری اهالی کتول روبرو شد تصمیم گرفت به روستای چلی برود و در این ییلاق ساکن گردد.

پس از انتخاب او روستا که خود از توابع منطقه ای به نام کوتل کپوکی به حساب می آمد رونق گرقت و توجهات به آن بیشتر شد. تا این که در سال 1327 هجری قمری روستای بالا چلی شاهد شورشی شد که بر ضدعلی محمد خان کتولی انجام گرفت دلیل این امر آن بود که آن ها تصمیم گرفته بودند تا ورود و خروج به آبادی را کنترل و محدود نمایند. در نتیجه شورش روستای چلی خاندان کتولی شکست خوردند. از ویژگی های چلی آن است که به وسیله وجود دو نهر به نام های طول گذر و اردوهه روستای چلی را به دو بخش به نام های چلی علیا (بالاچلی) و چلی سفلی (پایین چلی) تقسیم نموده است.

کلمه چلی تغییر یافته واژه چل است که به معنای گودی کم عمق و نیز گذرگاه می باشد بعلاوه در گروه کلماتی مانند جای می گیرد که از آلات موسیقی است. دلیل نام گذاری روستای پایین چلی به دلیل قرار گرفتن در گودی و در مجاورت رودخانه بزرگی که در ضلع جنوب روستا واقع شده است می باشد. این رودخانه در گذشته آب فراوانی داشته است آنگونه که صدای آب روان همیشه در تمامی روستا شنیده می شد و به آن شور زندگی می بخشید.

جاذبه های طبیعی

این روستا 32 کیلومتر از جنوب غربی شهر علی آباد کتول فاصله دارد. ارتفاع آن از سطح دریا 1800 متر می باشد. ییلاق بالاچلی علاوه بر آب و هوای فوق العاده جاذبه های تماشای طبیعی و تاریخی فراوانی نیز دارد که انگیزه سفر به آن را دوچندان می سازد. چشمه های فراوانی که اطراف روستا از زمین جوشیده اند یکی از جاذبه های طبیعی این روستای ییلاقی هستند که از جمله آن ها می توان به چشمه اکبر خان، امیرخان، ته چکل سرکمر، زمین میرو، سبز استل و غلام سوخته. دقت داشته باشید که برای رسیدن به بیشتر چشمه ها نمی توانید از خودرو بهره ببرید بلکه باید کوله پشتی خود را بردارید و پیاده به دل طبیعت بروید.

جالب است بدانید که آب لوله کشی روستا به وسیله چشمه سبز استل تامین می گردد. از دیگر تماشای های روستای بالاچلی آبشارهای آن به نام های آبشار چلم آرام که به شکل سه آبشار پشت سرهم می باشد بعلاوه آبشار کبوکی که سرمنشأ آن از سه رودخانه طول گذر، ابلس و ال دوئه می باشد.

آبشار چلی

آبشار چلی یکی دیگر از جاذبه های ییلاق بالاچلی است که ارزش تماشا را دارد. اگر عزم خود را جذب نموده اید که برای تماشای آن بروید باید از جاده خاکی قبل از روستا خارج شوید. ارتفاع آبشار 600 متر است و 1100 متر بالاتر از سطح آب های آزاد دنیا قرار گرفته است. فاصله آبشار تا روستای چلی در حدود 1 کیلومتر همراه با شیب ملایم می باشد که برای تماشا آن می بایست از دل جنگل عبور کرد. همان گونه که گفته شد ییلاق بالاچلی به غیر از این آبشار، آبشارهای تماشای دیگری نیز دارد.

ثبت پایین چلی در آثار ملی

روستای تاریخی پایین چلی از توابع شهرستان علی آباد کتول است که دارای بافت تاریخی ارزشمند بوده و خانه های تاریخی با مصالح کاهگل و چوب، حمام تاریخی روستا، دبستان، تزئینات به کاررفته در بناها، در ها و پنجره های چوبی، سقف های شیب دار با پوشش سفال و حلب و … از جمله قابلیت های منحصر به فرد و ارزشمند بافت تاریخی این روستا است. در بافت تاریخی و سنتی روستای پایین چلی دخل و تصرف بسیار کمی شده و فضای کالبدی بسیار عالی دارد، بر همین اساس اداره کل میراث فرهنگی گلستان، برای ثبت ملی این روستا در حال اقدام است. این روستا دارای قبرستانی مربوط به دوران پیش از اسلام است که نشان می دهد ساکنان قدیمی اش اندام های بسیار درشتی داشته اند.

ییلاق بالاچلی دارای یک قبرستان قدیمی می باشد. هم چنین دارای قبرستانی مربوط به انسان های گبری می باشد که در حال حاضر تقریبا آثار آن از بین رفته است این قبرستان مربوط به انسان هایی است که در گذشته در آن محل سکونت داشته اند و هیکل های بسیار درشتی (گبری) داشته اند که آن روستا معدوم شده واز قبرستان نیز آثار زیادی باقی نمانده است. از دیگر تماشای های آن آثاری از یک معدن زغال سنگ در نزدیکی چشمه غلام سوخته و جوزک می باشد.